این از آن خط‌هایی است که اگر چه سوتی‌هایی دارد اما امیدهایی هم از آن می‌رود. به خصوص در کلمات «چهره» و «گناهان» و … . خودم از اکثرش خوشم آمد.
بعد از سال‌ها بالاخره رمز نوشتن «سا» (که در کلمه بِأشک هست) را کشف کردم! و وقتی در خطاطی رمز نوشتن یک کلمه را بیابی همیشه درست و مثل هم می‌نویسی…
ساعت ۵:۳۰ سحر جمعه ۳ اردیبهشت ۹۵
یکی دو ماهی هست که اوضاع آرامشم، خیلی خوب است. تازه دارم از آن دوران پراسترس جوانی که اکثراً به خاطر انرژی خاص این دوران و زیاده‌خواهی‌ها و به طبع آن چنگ زدن به هر جایی است، راحت می‌شوم!
حتی در نماز جماعت هم استرس وجود داشت که چرا امام جماعت سریع نماز می‌خواند و نمی‌توانم چند ذکر در رکوع و سجود بگویم!! حالا دیگر اگر در نماز جنگی هم باشیم چون طمع زیاد ذکر گفتن، کنترل و کاسته شده، آرامش خواهم داشت.
نگرانی از انجام نشدن برخی کارها یا جور نشدن برخی شرایط مثل گذشته نیست و همین موجب شده با آرامش بیشتر پیش بروم.
احتمال می‌دهم به خاطر گذشتن از فصل سرد و سودا و نزدیک شدن به فصل متعادل‌تر باشد اما فکر می‌کنم دلیل اصلی‌اش گذشتن از دوران اوج جوانی باشد.
إن شاء الله خیر است…
نگارش شد در ۳۰ سالگی.
امید من، ظاهراً در وجود هر موجودی یک صفت مخفی وجود دارد که اگر در شرایطش قرار گیرد و آن صفت بروز کند، هیچ کس را یارای کنترل آن موجود نیست و عاقبتی جز عاقبت شیطان نخواهد داشت! شیطان، آن مقرب درگاه خداوند، از آن یک صفت مخفی غافل شد و شد آنچه نباید می‌شد!
و ظاهراً خداوند آن صفت را در تمام موجودات در معرض آزمایش قرار خواهد داد!
پیش از آن‌که آزمون شروع شود، آن صفت را در خود شناسایی کن و رفتار خود در آن لحظه را مرور کن و برایش به دنبال درمان باش…
حسادت مخفی، کینه‌ی مخفی، غرور مخفی، …
________________
امان از آن زمان که شرایطی پیش آید که آن صفت مخفی در انسان بروز کند! می‌بینی او که ذره‌ای آن رفتار از او انتظار نمی‌رفت، حاضر است هر تاوانی را بپردازد اما کوتاه نیاید!
گاهی در خودم آن صفت که خودم می‌دانم می‌آید که بروز کند، سریعاً از آن موقعیت خارج می‌شوم که بیشتر از این ظاهر نشود!
ده‌ها مورد را دیده‌ام که شخص کسی بوده که از هر لحاظ به سرش قسم می‌خورده‌اند اما ناگهان آزمونی برای آن صفت پیش آمده، می‌بینی شیطان دوم می‌شود!
امید من،
صبر، معجزه‌آساترین و زیباترین کلمه‌ای است که شنیده‌ام. ریسمانی است که چنگ زدن به آن، آدمی را استوار می‌کند. اوصیک بالصبر…
در راه رسیدن به مقاماتی که انتظار داری، مهم‌ترین توشه، صبر است. خداوند چیزهای با ارزش را آسان و زود در اختیارت قرار نخواهد داد که آنچه زود به دست آید، زود از دست برود! عجله نکن و آرام و با توکل پیش برو…
از صبح این «دُر» دارد احادیث خاصی را نشان می‌دهد! شب هم که در قرائت شبانه مسجد یک آیه در همین زمینه‌ها آمد:
مَن کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الْآخِرَهِ نَزِدْ لَهُ فِی حَرْثِهِ وَمَن کَانَ یُرِیدُ حَرْثَ الدُّنْیَا نُؤْتِهِ مِنْهَا وَمَا لَهُ فِی الْآخِرَهِ مِن نَّصِیبٍ
کسی که زراعت آخرت را بخواهد، به کشت او برکت و افزایش می‌دهیم و بر محصولش می‌افزاییم؛ و کسی که فقط کشت دنیا را بطلبد، کمی از آن به او می‌دهیم امّا در آخرت هیچ بهره‌ای ندارد!
احادیث:
کسى که یقین به آخرت دارد از دنیا روى بگرداند.
من ایقن بالآخره اعرض عن الدّنیا.
کسى که از نعمت هاى آخرت روى بگرداند به دنیاى اندک قانع شود.
من رغب فی نعیم الاخره قنع بیسیر الدّنیا.
خداوند براى هر چیزى اندازهاى و براى هر اندازهاى نیز زمانى را مقرّر فرموده.
جعل اللَّه لکلّ شیء قدرا و لکلّ قدرا اجلا.
بىنیازترین مردم در آخرت آن کسى است که در دنیا از دیگران نیازمندتر و فقیرتر باشد
اغنى النّاس فی الآخره أفقرهم فی الدّنیا.
حالا چه خبر است، من خودم می‌دانم اما فعلاً نمی‌شود گفت!
ـــــــــــــــــــــــــــــ
در این پست آیات و احادیث مربوط به رزق و روزی را جمع می‌کنم… آدرس کوتاه:
http://yourl.ir/roozi
انصافاً تازه دارم می‌فهمم چرا اینقدر تأکید روی خواندن قرآن شده! گاهی ما نادان‌ها فکر می‌کنیم همه آیات قرآن شبیه به هم است و مثلاً اگر یک کتاب دیگر بخوانیم نکات بیشتری گیرمان می‌آید، اما هر چه انسان پیش می‌رود می‌بینی یک آیه بیان می‌شود که در آن نکته‌ای که فکر می‌کرده هیچ کجا نیست و خودش یا یک نفر دیگر به آن رسیده، در آن آیه نهفته است!
امروز در سمت خدا این آیه را شنیدم که چشمانم گرد شد:
فَطَوَّعَتْ لَهُ نَفْسُهُ قَتْلَ أَخِیهِ فَقَتَلَهُ فَأَصْبَحَ مِنَ الْخَاسِرِینَ
به ترجمه دقت کنید: (در جریان کشته شدن هابیل به دست قابیل خداوند می‌فرماید:) نفسِ او (یعنی نفس قابیل) کشتن بردارش را برایش زیبا کرد، پس او او را کشت و قطعاً از زیانکاران شد…
چیزی که نظرم را جلب کرد، ترجمه متفاوت و جالب مهمان برنامه بود: نفس قابیل او را برای کشتن برادرش آماده کرد…
خیلی خوشم آمد!
به خصوص اینکه آن چیزی که مدتی بود می‌خواستم اینجا بنویسم و در موردش شک داشتم را تأیید کرد:
انسان گناهی را مرتکب نمی‌شود مگر اینکه قبل از آن برایش توجیهی یافته است!
وقتی بررسی می‌کنیم که چرا فلان گناه را مرتکب شدیم، اگر دقت کنیم می‌بینیم، قبل از گناه، ابتدا کمی فکر کرده‌ایم و یک راه توجیه برایش یافته‌ایم!
شیطان یا نفس، برای اینکه قابیل به آن کار دست بزند، ابتدا چقدر روی او کار کرده تا قانع شود که کشتن هابیل مشکلی ندارد.
باید بترسیم از این «توجیه‌یابی»!
فکر می‌کنم اگر بشود جلو این توجیه‌یابی را بگیریم، تمام است! راهش هم ظاهراً این است که متوجه باشیم که یک نفر دائم دارد در اطرافمان به ما توجیهات زیبا را القا می‌کند…
باید آن دو آیه جالب در سوره فاطر (که این روزها دارم با اشتیاق حفظش می‌کنم) را در ذهن داشته باشیم:
إِنَّ الشَّیْطَانَ لَکُمْ عَدُوٌّ فَاتَّخِذُوهُ عَدُوًّا إِنَّمَا یَدْعُو حِزْبَهُ لِیَکُونُوا مِنْ أَصْحَابِ السَّعِیرِ ﴿۶﴾
در حقیقت شیطان دشمن شماست شما [نیز] او را دشمن گیرید [او] فقط حزب خود را مىخواند تا آنها از یاران آتش باشند (۶)
أَفَمَن زُیِّنَ لَهُ سُوءُ عَمَلِهِ فَرَآهُ حَسَنًا فَإِنَّ اللَّهَ یُضِلُّ مَن یَشَاءُ وَیَهْدِی مَن یَشَاءُ فَلَا تَذْهَبْ نَفْسُکَ عَلَیْهِمْ حَسَرَاتٍ إِنَّ اللَّهَ عَلِیمٌ بِمَا یَصْنَعُونَ ﴿۸﴾
آیا آن کس که زشتى کردارش براى او آراسته شده و آن را زیبا مىبیند [مانند مؤمن نیکوکار است؟] خداست که هر که را بخواهد بىراه مىگذارد و هر که را بخواهد هدایت مىکند پس مبادا به سبب حسرتها[ى گوناگون] بر آنان جانت [از کف] برود قطعاً خدا به آنچه مىکنند داناست (۸)
امید من،
جایی بهتر از «میان مشکلات و سختی‌ها» نمی‌توان خدا را یافت! فقط کمی دیده بصیر می‌خواهد که او را بشناسی…
امید من، آرامش را از هر راهی به جز خدا بخواهی، خداوند (اگر تو را دوست داشته باشد) آن راه را ناآرام‌ترین راه برایت قرار خواهد داد!
زیبایی را، عزت را، مال را، هر چیزی را جز از خداوند بخواهی، یک به یک راه‌ها بسته خواهد شد تا نهایتاً به تنها راهی که باز مانده هدایت شوی… و خوش به حالت اگر خداوند آن راه‌ها را برایت مشکل کند و درها را برایت ببندد که اگر چنین نکند در بیراهه خواهی ماند…
____________
چند بار از افراد مختلف شنیده‌ام که می‌گویند: اگر می‌خواهی زیبایی این روستا یا شهر را ببینی، اردیبهشت بیا اینجا.
امروز هم که در برنامه سمت خدا می‌گفت: اردیبهشت، در بین ماه‌های سال، اوج اعتدال است.
به عنوان یک اردیبهشتی، مشخصه‌ی بارز من و دو سه اردیبهشتی که اطرافم هست (مادر، داماد و…) شاید همین «اعتدال» باشد.
مثلاً در بحث سیاست که اعتقادات انسان‌ها خیلی واضح بروز می‌کند، هیچ کس نمی‌تواند بگوید من الان یک راستی آتشین هستم یا یک چپی!؟ از کارهای منفی هر دو طرف، انتقاد می‌کنم و از کارهای مثبت هر دو طرف حمایت…
نه دوست دارم یک کامپیوتری محض باشم، نه یک مذهبی عمیق، نه یک هنرمند عمیق و… از هر کدام در حد اعتدال بهره می‌برم.
جالب است که مادر من هم همینطور است! یعنی همه چیز را در حد اعتدال می‌پسندد.
این هم یک نمونه دیگر از تأثیر فصل در روحیات افراد بود… (این‌ها را جمع‌آوری می‌کنم، بالاخره یک روز به دردم خواهد خورد)
امید من، بترس از یکی از بدترین تأثیرات گناه، که همانا «نزدیک‌بینی» است و چه خسران بزرگی‌ست نزدیک‌بینی!
امید من، از دیدن موفقیت‌های موقت افراد لجوج در برابر حق، تعجب نکن و برای دیدن شکست آنها عجله نکن…
________
گاهی برخی افراد اطراف را نگاه می‌کنم و تعجب می‌کنم که چرا نمی‌توانند یک تحلیل ساده داشته باشند و بفهمند که این تصمیمی که گرفته‌اند، این شغلی که انتخاب کرده‌اند، این راهی که در پیش گرفته‌اند، خیلی زود با شکست مواجه می‌شود!؟
کشیده‌های این بیت (البته آن سرمشق اصلی که از استاد امیرخانی است) را خیلی دوست دارم، ببین چه ترکیب جالبی برای مصراع اول در نظر گرفته:
(روی تصویر کلیک کنید)
امشب در یک مسجد به این فکر کردم که چرا در بین این همه جا، من همیشه حوالی این نقطه می‌نشینم!؟
البته مدتی هست که این موضوع نظرم را جالب کرده بود و امشب دیگر در آن مسجد وقت کردم حسابی بررسی کنم… دیدم چه جالب! من تقریباً در همه مساجد در یک نقطه مشخص نشسته‌ام: نقطه شماره ۵ در این تصویر:
و جالب است که برادر بزرگ من همیشه (مثلاً هم دیشب که در یک مسجد بودیم و هم امشب که در یک مسجد دیگر بودیم) در نقطه ۸ یا بیشتر ۹ می‌نشیند!
اگر یادتان باشد در مطلب «روانشناسی نماز جماعت» یک سری نکات روانشناسی در مورد نماز جماعت گفته بودم و گفته بودم که ادامه دارد… اگر بخواهم آن بحث را با این موضوع جدید ادامه دهم، می‌توانم بگویم که حدس می‌زنم به احتمال زیاد رابطه‌ای بین محل نشستن افراد در مسجد و ویژگی‌های شخصیتی آنها وجود دارد!
من فعلاً چند مورد را که با بررسی افراد مختلف در طی حدود ۲۰ سال حضور در چند ده مسجدی که رفته‌ام و می‌روم بیان می‌کنم اما طبیعتاً این‌ها فقط یک احتمال از طرف یک نفر است و از شما چه پنهان اینجا مطرح می‌کنم که کم‌کم پخته‌تر شود و اگر قرار شد إن شاء الله یک روز در رشته روانشناسی کار کنم، حتماً زمینه تحقیقم را همین موضوع قرار دهم. بعد می‌شود یک تست روانشناسی از افراد مختلف در مساجد مختلف گرفت و بعد نظریه نهایی را مطرح کرد. (توجه: دوستان، لطفاً این ایده یعنی «روانشناسی نماز جماعت» را برای بنده محفوظ بدانید. از استفاده از آن، فعلاً راضی نخواهم بود چون به احتمال بسیار زیاد برای آن برنامه‌هایی خواهم داشت).
توجه: قبل از اینکه روانشناسی من در مورد هر مکان را بخوانید، لطفاً ابتدا به تصویر بالا نگاه و بررسی کنید که شما وقتی وارد مساجد مختلف می‌شوید بیشتر در کدام نقطه می‌نشینید؟ (طبیعتاً فرقی بین خانم و آقا بودن نیست) بعد که تصمیم گرفتید، روانشناسی من را بخوانید و اعلام کنید که تا چه حد در مورد شما درست بوده؟ لطفاً در بخش نظرات (یا اگر نمی‌توانید به صورت ایمیلی) شماره مربوط به خودتان و اینکه درست بوده یا خیر را اعلام کنید. (لطفاً همکاری کنید)
خوب، من فکر می‌کنم رابطه مکان نشستن افراد در مسجد با ویژگی‌های شخصیتی آنها احتمالاً به این صورت است:
مکان شماره ۲: احتمالاً افرادی با اعتماد به نفس بالا، نگاه و نظر دیگران چندان برای آنها مهم نیست. در برخی ویژگی‌ها از موفق‌ترین‌های اطرافشان هستند. (ویژگی بارز مثبت: اعتماد به نقس / ویژگی بارز منفی: چندان خونگرم نیستند)
مکان شماره ۳: احتمالاً افرادی خونگرم، زیرک، تمایل به دنیا بیشتر از تمایل به آخرت. (ویژگی بارز مثبت: زیرکی / ویژگی بارز منفی: دین‌خواهی برای دنیا)
مکان شماره ۴: احتمالاً افرادی هستند که مسائل برایشان آنقدرها مهم نیست (بی‌قید و بی‌خیال)، دارای تضادها و درگیری‌های درونی، گوشه‌گیر، ساکت (ویژگی بارز مثبت: اهل تفکر / ویژگی بارز منفی: درون‌گرایی)
مکان شماره ۵: احتمالاً افرادی با تمایل شدید به مدیریت. یعنی هر کجا باشند معمولاً در جایگاه تصمیم‌گیرنده و مدیر قرار می‌گیرند و اگر اینطور نباشد در آن محل فعالیت نخواهند کرد. جامع‌نگر هستند، به افراد و جزئیات خیلی دقت می‌کنند. (ویژگی بارز مثبت: توانایی مدیریتی بالا / ویژگی بارز منفی: خودبینی و خودخواهی)
مکان شماره ۶: احتمالاً افرادی اهل دانش و کمالات، خاضع، خونگرم (ویژگی بارز مثبت: اهل دانش / ویژگی بارز منفی: توجه بیش از حد به آخرت)
مکان شماره ۷: احتمالاً افرادی هستند که شیطنت خاصی دارند. اگر ردیف آخر را شیطون‌ترین افراد بدانیم، می‌توان مکان شماره ۷ را اوج این شیطنت دانست. افرادی که بیشتر به دنیای مسجد دقت می‌کنند تا آخرت مسجد. (ویژگی بارز مثبت: زبر و زرنگ / ویژگی بارز منفی: شیطنت)
مکان شماره ۸؛ احتمالاً افرادی که خیلی دوست ندارند در چشم باشند. افرادی ساکت هستند و اهل قیل و قال نیستند. به نظر می‌رسد افرادی هستند که اهل دنیایند اما تمایلی به اهل دنیا بودن ندارند و از همین موضوع احساس گناه می‌کنند. به نظر می‌رسد افراد این نقطه مورد توجه خدا هستند. (ویژگی بارز مثبت: خضوع / ویژگی بارز منفی: اعتماد به نفس پایین)
مکان شماره ۹: احتمالاً افرادی که خود را بیش از همه دست کم می‌گیرند در این نقطه می‌نشینند. کمی درون‌گرا هستند و علاقه‌ای به جمع ندارند. به دلایل مختلف خود را ناتوان کرده‌اند. (ویژگی بارز مثبت: شیطون اما مؤدب / ویژگی بارز منفی: درون‌گرایی مفرط)
سه نکته:
۱- اولاً خیلی مطلب را جدی نگیرید. ممکن است چندان درست نباشد.
۲- خیلی عوامل در انتخاب این نقاط توسط فرد دخیل است. مثلاً درب ورودی مسجد در انتخاب مکان خیلی مهم است. در شماره‌گذاری بالا، هر چند شما تصور کنید درب ورودی پشت سر است (که البته کم هم پیش می‌آید) اما من بیشتر با این دیدگاه نوشته‌ام که درب ورودی در سمت راست است، اگر درب ورودی در سمت چپ باشد باید شماره‌ها را RTL (راست به چپ) کنید.
۳- معتقدم اگر کسی بین دو یا چند شماره مثلاً بین ۵ و ۶ بنشیند، از هر دو شماره ویژگی‌هایی (به خصوص ویژگی بارز هر دو شماره) را به ارث می‌برد…
إن شاء الله این مطلب را جدی‌تر دنبال خواهم کرد…
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
پی‌نوشت:
بعد از نگارش مطلب، از افراد مختلف خانواده نظرسنجی کردم.
مادر ما گفت من بیشتر در نقطه ۸ می‌نشینم. (از شنیدن چیزهایی که برای این نقطه نوشته بودم بسیار تعجب کرد! چند بار گفت: باریکلا! … من به هیچ وجه نمی‌دانستم او کدام نقطه می‌نشیند یا کدام را انتخاب خواهد کرد!)
برادر بزرگ‌تر دقیقاً چیزی که حدس می‌زدم را انتخاب کرد: ۹
برادر کوچک‌تر هم تقریباً همان را انتخاب کرد: گفت: ۷ یا ۹ (اما من می‌دانم که او در جایگاه ۷ است و نسبت به درب ورودی مسجد ممکن است ۹ را انتخاب کند اما چند مسجد را که از او پرسیدم، گفت: انصافاً بیشتر تمایل به جایگاه ۷ دارم! و دقیقاً این ویژگی‌ها با او سنخیت دارد!)
پی‌نوشت دو: به ذهنم رسید که می‌شود یک نظرنجی برای بررسی صحت این ادعا طراحی کرد. احتمالاً به زودی در صفحه اول آفتابگردان قرار دهم…
نه، این چند روز چند سری کتاب دست گرفتم اما آخرش به این نتیجه رسیدم هیچ چیز همان نهج البلاغه خودمان و بعد از آن، صحیفه سجادیه نمی‌شود! دیگر عزمم را جزم کردم و هر دو را آوردم کنار دستم که إن شاء الله تا این‌ها را تمام نکرده‌ام سراغ کتب مذهبی دیگر نروم.
قبلاً تا خطبه ۳۱ خوانده بودم، فقط ببین خطبه ۳۲ چقدر زیباست! (روی تصاویر کلیک کن)
انسان باور نمی‌کند این‌ها ۱۴۰۰ سال پیش گفته شده باشد! خیلی عمیق است!
به خصوص عربی‌ها را بخوان و از انتخاب کلمات لذت ببر:
امید من،
تو را از عُسر و یُسر در دنیا سهمی‌ست ثابت و مشخص، تنها انتخاب زمان استفاده و مصرف آنها با توست… مختاری که در جوانی از یسر استفاده کنی و در پیری از عسر، اما پیشنهاد من (که البته از پیشنهاد خداوند به آدمی سرچشمه می‌گیرد و اگر عاقل باشی آن‌را تأیید خواهی کرد) آن است که در جوانی از عسر استفاده کنی تا در پیری در یسر باشی؛ إنَّ معَ العُسرِ یُسراً…
_____________
در کودکی انسان (نوعاً) در یُسر است، پس اگر این دوران را در نظر نگیریم، دو دوران اصلی می‌ماند: جوانی و پیری
باید انتخاب کرد که انسان تمایل دارد در جوانی از شانس «یسر» که خداوند یک بار در اختیارش قرار می‌دهد استفاده کند یا در پیری؟
به اطراف نگاه کن؛ او که حماقت کرده است و جوانی را به یُسر گذرانده، قطعاً (احساس می‌کنم این «قطعاً» دقیقاً ۱۰۰ درصد است) قطعاً در پیری در عُسر است و او که جوانی (در دورانی که انرژی کافی دارد) به خود سختی داده حالا در پیری که توانش نیز کاهش یافته، در یسر است؛ و عجبا که شیطان دقیقاً عکس این را برای آدمی می‌خواهد؛ او جوان بیچاره را تشویق می‌کند به یسر و در پیری هر چه خوشی بوده را از حلقومش بیرون می‌کشد!
(می‌خواهم اینجا ثبت کنم: هر چند عاقبت هیچ کس مشخص نیست اما به هر حال، یک بررسی علمی خواهد بود: بین ما سه برادر، بلاشک من بیش از دو تای دیگر در جوانی خودم را به سختی انداخته‌ام. مثلاً همین الان، برادر بزرگ‌تر برای دومین بار در تعطیلات عید، شمال است. برادر کوچک‌تر با دوستانش مانند هر روز و شب سال در حال گشت و گذار در دور کشور هستند… در همه مباحث همینطور، من در اوج سختی ظاهری‌ام و آنها در اوج آسانی ظاهری… من بیست سی سال دیگر [إن شاء الله اگر عمر کفاف داد] اینجا ثبت می‌کنم که حالا هر کداممان چه وضعیتی داریم ? قانون می‌گوید اگر منوال به همین صورت پیش برود باید وضعیت معکوس شود… حالا صبر می‌کنیم و إن شاء الله می‌بینیم)
* می‌خواهم این را هم برای آینده ثبت کنم: این چند روز (به دلایلی که بعداً مشخص خواهد شد) تحت فشار روحی به خاطر یک تصمیم خیلی مهم هستم… هر چند همچنان خیلی به خواب اعتقاد ندارم اما به هر حال، دیشب خواب می‌دیدم یک جوان (که ظاهراً به عنوان موفق می‌شناختند) را آورده‌اند در تلویزیون و از او می‌پرسند: آخر مگر می‌شود؟ شما چند رشته را با هم خوانده‌اید. خواندن چند رشته همزمان سخت نبود؟ او گفت: چرا سخت بود (بعد اینجا صدایش یک طوری خاص شد انگار درِ گوش من صحبت کند) با آرامش خاصی گفت: البته این رو هم بگم که خدا خودش یاری می‌کنه… الحمد لله خیالم راحت شد و همانطور که طی چند روز گذشته تا الان چند تأییدیه دیگر هم رسیده بود، این یکی بیشتر برایم امیدوارکننده بود. پس با شجاعت و آرامش و توکل پیش می‌روم… تا هر چه خدا خواهد…
* از بس ذهنم فرمولیزه شده، به این فکر می‌کردم که فرمول این قانونی که در این مطلب اشاره کردم چه می‌شود؟
اگر محور افقی را زمان و محور عمودی را «یُسر» بنامیم، شکل زیر را خواهیم داشت.
تصویری که با امکانات جدید و جالب Notes در آیفون کشیده‌ام
رنگ سبز، ایده خدایی‌ست که ابتدا در کودکی آسانی هست، بعد در جوانی یسر کاهش می‌یابد و سپس دوباره در پیری افزایش می‌یابد، ایده قرمز ایده شیطانی است که در جوانی یسر دارد و به پیری که می‌رسد افول دارد. (اگر فرمول این نمودارها را کسی می‌داند قبل از اینکه من از خواهر گرام بپرسم بگوید)
* یاد آن حدیث افتادم که مضمونش این بود که: عاقل کسی‌ست که در جوانی دانش بیاموزد و در پیری از آن استفاده کند…
آن اصل روانشناسی هم فراموش نمی‌شود که می‌گفت: در یک مکالمه ابتدا بدی‌ها و زشتی‌ها را بگویید و سپس خوبی‌ها و زیبایی‌ها را… چون آن چیزی که نهایتاً به ذهن مخاطب می‌ماند آن چیزی است که آخرتر گفتید یعنی خوبی و زیبایی… و این اصل طبیعتاً از إنَّ معَ العُسرِ یُسراً برداشت می‌شود…
در مهمانی‌هایی که داریم معمولاً چند تا بچه کوچک هستند که جیغ و داد می‌کنند! چند سال است که مسؤولیت سرگرم کردن بچه‌ها و حتی بزرگ‌ها به عهده من است!!! مثلاً یک بار اسم‌فامیل بازی می‌کنیم، یک بار هم «یه قل دو قل» که فیلمش را اینجا گذاشتم و خلاصه هر بار که سر و صدا و دویدن‌هایشان زیاد می‌شود، همه به من نگاه می‌کنند که یعنی «حمید این‌ها را سرگرم کن!»
دیروز خانه خواهر کوچک‌تر بودیم، مهدی‌رضا که حالا حدوداً ۱۱ ساله شده کنارم نشسته بودم. دیدم از ترس من با تبلتش کار نمی‌کند و بیکار است (گفته‌ام اگر ببینم جلو من با تبلت بازی می‌کنی خودت و تبلتت و پدر و مادرت را از پنجره می‌اندازم بیرون!) گفتم: خوب، آقای فتحی! بگو ببینم الان چند می‌ارزی؟ با آن حالت خوردنی‌اش گفت: یعنی چی دایی!؟ گفتم: یعنی الان بگو ببینم چیا بلدی؟ گفت: در چه زمینه‌ای؟ گفتم: در هر زمینه‌ای…
با آن زبان شیرینش شروع کرد: خوب، دایی جان، در زمینه درس که فلان درسم رو خیلی خوب گرفتم و فلان رو هم خیلی خوب و خلاصه درس‌ها و معدل‌هایش را می‌گفت… کلاس زبان هم که می‌رم… در زمینه مذهبی هم که می‌دونی برای خودمان قاری هستیم و فلان روز و فلان روز در خدمت آقای جلیلیان کلاس قرآن می‌ریم. در زمینه هنر هم که می‌دونی من از بچگی(!) نقاشی‌ام عالی بوده! کمی هم نجاری با بابام کار کردم (در خانه‌شان یک لانه مرغ ساخته‌اند!!) و خطاطی هم که گهگاه با مامان خانم انجام می‌دم.
چند روز پیش خوانده بودم که آذری‌ها (که مهدی در آن ماه است) کمی غرور دارند. دیدم راست است! کلی «من من» کرد…
گفتم، خوب، پس حالا که اینطور است، موافقی یک مسابقه نقاشی برگزار کنیم؟ گفت: دایی! کاملاً موافقم! از خاله‌اش دو تا کاغذ و قلم گرفت و من هم یک سیب را گذاشتم روی یک برگ دستمال کاغذی و گفتم: شروع کن… این سیب را می‌کشیم.
حدود یک ساعت مشغول کشیدن سیب بودیم! به هر حال، به خاطر مقتضای سنش، نتوانست چیز جالبی از کار در بیاورد. طبیعتاً مال من بهتر شد. در حالی که او خجالت می‌کشید نقاشی‌اش را به دیگران نشان بدهد، نقاشی من دست‌به‌دست شد… او برای اینکه کم نیاورد، گفت: دایی می‌شه من یکی دیگه بکشم؟ گفتم: مشکلی نیست. و دوباره کشید و هر چند بهتر شد اما طبیعتاً به نقاشی من نرسید…
امشب خانه خاله‌مان بودیم و همان مهمان‌های دیشب به انضمام دو سه خانواده دیگر هم بودند… این بار من از قبل دو تا کاغذ و مداد مخصوصم را گذاشتم در جیبم که اگر بیکار شدم یک چیز را نقاشی کنم… و بیکار شدم و به مهدی‌رضا گفتم: موافقی دوباره یک مسابقه بدهیم؟ و قبول کرد. (اما این بار با رغبت کمتر)
این بار کار را کمی سخت‌تر کردم. پوست موزی که خورده بودم را با حالت خاصی روی میز گذاشتم و گفتم شروع کن…
نقاشی من!! بدک نشد، هر چند که خواهر کوچک‌تر که نقاش است می‌گوید از نقاشی‌ات جنس میوه نمایان نیست 🙁 و من نمی‌فهمم منظورش چیست! قرار است یک جلسه بگذارد و توضیح دهد منظورش چیست…
باز هم طبیعتاً او در این سن و سال نتوانست این طرح به این سختی را زیبا از آب در بیاورد اما خوب، نقاشی من ناخواسته دست‌به‌دست شد و او این صحنه‌ها را می‌دید…
تا آخر مهمانی یک جا نشسته بود و به شدت توی لاک خودش رفته بود. وقتی داشتم خداحافظی می‌کردم که بیایم، گفت: دایی!… وقتی به سمتش رو کردم، نقاشی خودش را گرفت بالا و جلو چشم من با یک نگاه عجیبی که از یک بچه بعید بود، تکه‌تکه کرد! دقیقاً مشابه آن صحنه‌ای که شش سال پیش و در سن ۴ سالگی انجام داد بود: با روانشناسی، پای دررفته جا نمی‌افته!
این صحنه را که دیدم، دو چیز به ذهنم آمد:
اولاً در اسلام سفارش شده، وقتی با یک بچه مسابقه می‌گذارید، خودتان را به شکست بزنید… دلیلش در این حرکت مهدی‌رضا کاملاً بارز است. (شانس بیاوریم او از من و نقاشی و خودش و همه چیز، بیزار نشود!)
ثانیاً من این سفارش و این موضوع را می‌دانستم اما دلیل اینکه با او مسابقه دادم و خواستم شکست بخورد، آن چیزی بود که دیروز بعد از آن «من من»هایش و بعد از شکست در مسابقه اول به او گفتم! گفتم: مهدی‌رضا در فال آذرماهی‌ها نوشته آدم‌های مغروری هستند. می‌خوام تا وقتی بزرگ شدی، یادت باشه که اگه خودت رو خیلی بالا فرض کنی دیگه دنبال یادگیری نمی‌ری… حالا خیلی زوده تو بگی من نقاشی‌م عالیه، من قرائتم بیسته، من فلانم، من بهمانم…
امشب هم خواستم حسابی غرورش بشکند. حالا فردا پس‌فردا باید بروم یک کتاب نقاشی مخصوص بچه‌ها بخرم و همراه یک چیز جالب که بعداً عکسش را خواهم گذاشت، به او هدیه بدهم و بگویم: هدفم از آن مسابقه‌ها این بود که غرورت بشکند. حالا اگر فکر می‌کنی نقاشی‌ات چندان هم خوب نیست، لطفاً با سرمشق و اصولی و طبق این کتاب پیش برو و هر وقت آماده بودی بگو یک مسابقه دیگر برگزار کنیم…
ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ
از بچگیِ این دو خواهرزاده، با آنها در حد دکترا صحبت کرده‌ام و می‌کنم! حتی مسیحا که الان ۳ ساله است و هنوز نمی‌تواند کامل و درست صحبت کند، وقتی بیاید کنارم روی مبل بنشیند، از او چیزهایی می‌پرسم که اگر یکی کنارمان باشد شاخ در می‌آورد! مثلاً چند روز پیش می‌گفتم: مسیحا! از اهدافت برای آینده بگو! یا: مسیحا! دنیا رو چطور می‌بینی؟ و امثال این جملات…
چند وقت پیش از فرزند آیت الله بهجت شنیدم که می‌گفت: پدرمان وقتی بچه‌های کوچک را می‌دید، با آنها مباحثه می‌کرد! یا مثلاً می‌گفت: پسرم، از خدا برامون بگو…
می‌گفت این‌ها از پیش خدا آمده‌اند. آنها را دست کم نگیرید.
واقعاً حقیقت دارد! همانطور که طی چند سال گذشته چند بار در این وبلاگ گفته‌ام، من از بچگی‌های مهدی‌رضا چیزهایی یاد گرفتم که الان که بزرگ‌تر شده، آنقدر از او بوی خدا را اسشتمام نمی‌کنم… (و وای به حال ما پدر و مادرها اگر فرزند را از آنچه هست دور کنیم…)
دیدگاه‌های تازه