چطور جزء سی‌ام قرآن را به راحتی حفظ کنیم؟

یکی از افسوس‌هایی که خورده‌ام و می‌خورم، این بوده است که چرا زمانی که نوجوان‌تر بودم و مربی کلاس‌های قرآن بودم و حتی شاگردانی داشتم که قرآن را حفظ می‌کردند و برایشان تکلیف تعیین می‌کردم که مثلاً تا فلان شب باید فلان سوره را حفظ کنید و حتی یکی از شاگردهایم توانست چهار جزء از قرآن را حفظ کند، با این حال، خودم آن زمان همراه با آن‌ها سماجت به خرج ندادم و قرآن را حفظ نکردم؟!

شاید به خاطر این بود که هیچ وقت نمی‌توانستم جمله یا هر مطلبی را با خواندن و بدون دلیل حفظ کنم. (افرادی که رشته ریاضی خوانده‌اند معمولاً اینطور هستند، باید با استدلال و دلیل و منطق چیزی را حفظ کنند، بر خلاف ادبیاتی‌ها و علوم انسانی‌ها که فقط بگویید این دیوان را تا فردا حفظ کن، فردا دو تا دیوان هم روی آن حفظ می‌کنند!)
اگر شما بگویید درباره‌ی یک موضوع، آیه و حدیث بخوان، ممکن است بسی آیه و حدیث بخوانم، اما اگر بگویید فردا یک سوره یا شعر حفظ کن و بیا، چون یک کار بیهوده و بدون استفاده می‌دانم، هرگز نمی‌توانم موفق شوم!

اما این نقص را می‌شود با یک چیز جبران کرد: تکرار!

در برابر تکرار، هر حافظه‌ای سر تعظیم فرود می‌آورد! حتی کندترین حافظه‌ها!

اما شاید بگویید وقت تکرار نیست. حق با شماست. من هم چنین بهانه‌ای دارم! اما یک کار جالب می‌شود کرد:

من این ترفند را پیش گرفته‌ام که از این پس در هر نماز، در رکعت اول، به جای سوره‌ی توحید (قل هو الله احد) یکی از سوره‌های جزء سی را از روی قرآن می‌خوانم! حداقل اگر روزی دو سه بار نماز فرادی بخوانیم، این سوره دو سه بار تکرار می‌شود و یعنی بعد از یک هفته خیلی راحت در حافظه بلند مدت قرار می‌گیرد.

فکر می‌کنم ترفند جالبی باشد. اما شاید از نیت این کار ایراد گرفته شود. یعنی بگویند شما سوره را به نیت حفظ کردن می‌خوانید که خوب، از قرآن حفظ کردن کاری الهی‌تر سراغ نداریم!

اینکه گفتم در رکعت اول، شاید بپرسید چرا در رکعت دوم نمی‌خوانید که بیشتر تکرار شود.
رسم بر این است که در رکعت دوم نماز، سوره توحید خوانده شود. شاید این، به خاطر اهمیت و فضیلت این سوره است و شاید هم به خاطر این حدیث باشد:
در حدیثی از امام صادق (ع) می خوانیم : «کسی که یک روز و شب بر او بگذرد و نمازهای پنجگانه را بخواند و در آن قل هو الله احد را نخواند به او گفته می شود : یا عبدالله ! لست من المصلین ! ای بنده خدا! تو از نمازگزاران نیستی».

امیدوارم همه بتوانیم بیش از حفظ قرآن، آن را همیشه میزانی برای سنجش اعمال خوب و بد در نظر داشته باشیم.